روز گذشته یکی از مهمترین خبرها در حوزهی سرگرمی در ایران، بسته و مسدود شدن سرورهای سایتهای دانلود غیرقانونی فیلم و سریال بود. در حالی که این اتفاق ظاهرا به دستور دادستانی و برای همهی سرویسهای میزبانی وب که به دامنههای فیلتر شده خدمات ارائه میدهند افتاده، کاربران شبکههای اجتماعی معتقدند این اتفاق به درخواست «نماوا» یکی از چند سرویس پخش فیلم و «شاتللند» و تنها برای سایتهای ایرانی دانلود فیلم افتاده است.
دو روز قبل سرورهای برخی از سایتهای دانلود فیلم و سریال در ایران مسدود شد. این اتفاق زمانی افتاد که تقریبا یک سال از بسته شدن یکی از مهمترین مراجع دانلود فیلم و سریال در ایران یعنی «تاینیموویز» میگذرد. زمانی که این سایت نیز به طور کامل مسدود و صاحبان آن با مشکلات قضایی روبرو شدند هم این شائبهها وجود داشت که برخی سرویسدهندگان که کار خود را در ایران قانونی کردهاند پشت این ماجرا قرار دارند. اگرچه در آن زمان توضیحات دیگری ارائه شد.
حالا اما ماجرا با موج جدیدی از بسته شدن سرورهای بسیاری از سایتهای دانلود فیلم و سریال دوباره از سر گرفته شده است. در چنین شرایطی انگشت اتهام به سوی نماوا نشانه رفته است. یک سرویس VOD مستقر در ایران که فیلمهای روز و آرشیوی دنیا را با سانسور و زیرنویس و یا دوبله در ازای حق اشتراک به کاربران ارائه میدهد. بسیاری از کاربران و نیز مدیر یکی از وبسایتهای بسته شده معتقدند که این اتفاق به دلیل آنچه «شکایت» نماوا از سایتهای دانلود غیرقانونی خوانده شده افتاده است. حال سوالی که مطرح میشود این است که شکایت از چه و با چه حقی؟ آیا نماوا صاحب حق پخش فیلمها و سریالها در ایران است و به شکل قانونی میتواند از حق کپی خود پاسداری کند؟
اگر نه پس دقیقا به چه جرمی از سایتهای مذکور شکایت و فعالیت آنها را متوقف کرده است؟ مدیر یکی از سایتهای مسدود شده در بیانیهای ضمن ابراز تاسف از این واقعه گفته است:
مدیرعامل شاتللند و نماوا به ما قول داده بودند که در صورت همکاری و قرار نگرفتن دوبلههاشون این قضیه تموم میشه و رضایت میدن.
وی در ادامه اضافه میکند: «اما بعد از اون قضیه شروع کردن به پرونده سازی برای سایتهای فیلم دیبا و چند تا دیگه از همکاران. این پرونده ربطی به دوبله نداره. و کلا میخوان که جمع کنیم.» همین صحبتها هجمهها علیه نماوا و شاتللند را به میزان قابل توجهی افزایش داد و باعث شدکاربران شبکههای اجتماعی با قدرت بیشتری علیه نماوا دست به کار شوند. یکی از تبعات این اتفاق، ایجاد کمپینی برای خروج از اشتراک نماوا و نیز ارسال کامنت در شبکههای اجتماعی نتفلیکس با این مضمون که نماوا از این شرکت و سایر شرکتهای فیلمسازی دزدی میکند بود. اتفاقی که واکنش نتفلیکس را در پی داشت. حساب رسمی این شبکه در اینستاگرام با ارسال یک تصویر کنایهآمیز نوشت:
ظاهرا نماوا از من دزدی میکند.
همچنین کاربران شبکههای اجتماعی در کنار این موضوع «آذری جهرمی» وزیر وقت ارتباطات و فناوری اطلاعات را خطاب قرار داده و او را مسئول این واقعه خواندهاند. اعتراضات به جهرمی در توئیتر تا جایی ادامه یافت که او مجبور به واکنش شد و در توئیتی نوشت که این اتفاق به او مرتبط نیست و خود را «هیچکاره» خواند.
نماوا نیز در توئیتر خود بیانیهای در پاسخ به هجمههای مطرح شده علیه خود صادر کرد و در این زمینه پاسخ داد.
شنیده ها حاکی از آن است که روز گذشته سایت های مختلف فیلم، دانلود، موسیقی و … با خاموشی سرورهایشان رو به رو بوده اند. بنابراین این ادعا درباره این که شکایتی برای توقف فعالیت سایت های فیلم صورت گرفته است، صحت ندارد.
بسیاری دیگر از کاربران نیز در عین حال این اتفاق را لاجرم دانسته و به معرفی روشهای دیگری برای دانلود فیلم و سریال از جمله تورنت پرداختهاند.
بسته شدن سایتهای دانلود فیلم و سریال در ایران امری عجیب و غیرمنتظره بود، اما یک واقعیت تلخ پشت این قضیه پنهان شده است: فعالیت این سایتها از اساس غیرقانونی بود. اگرچه راه دیگری برای مردم نمیشود متصور شد و حتا سرویسهای نماوا، فیلیمو و دیگر ارائهدهندگان که در ایران به صورت قانونی فعال هستند هم حق پخش فیلمهای و سریالهای خارجی که برای تماشا قرار میدهند را خریداری نمیکنند و در اختیار گرفتن حقوق پخش یک فیلم یا سریال خارجی و مثلا آمریکایی در ایران پدیدهی نادری محسوب میشود. پس نمیتوان گفت که سایتهای ایرانی فعالیت نکنند و فقط رسانههای مجوز دار به دزدی و پخش غیرقانونی فیلمها و سریالهای خارجی بپردازند. چون این استدلال از اساس غلط و دچار یک تناقض بزرگ و واضح است.
از دیرباز در ایران سایتهای دانلود فیلم و سریال و همچنین بازی فعالیت میکردهاند و هیچگاه در کشوری که قوانین حق کپی مطرح نبوده است نمیشود با فیلتر کردن و مسدود کردن سرورها اوضاع را سر و سامان داد. کما اینکه در این اتفاق جدید موضوع حمایت از سرویسهای مشابهی که آنها هم ملزم به رعایت حق کپی نیستند مطرح میشود.
به گفتهی وزیر ارتباطات کشورهای بسیاری با موضوع حق کپی در حوزهی فیلم و سریال درگیر هستند اما راههای دیگری را برای مقابله انتخاب کردهاند. اینکه بسته شدن سایتهای دانلود فیلم و سریال در ایران به چه میانجامد مشخص نیست، باید ببینیم نتیجهی این کارها چه خواهد بود.
منبع : گیم نیوز